Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang phát tín hiệu rõ ràng rằng họ sẵn sàng duy trì lãi suất hiện tại, nhằm đối phó với nguy cơ lạm phát kéo dài do các mức thuế quan mà cựu Tổng thống Donald Trump đề xuất, ngay cả khi thị trường lao động bắt đầu xuất hiện dấu hiệu suy yếu.

Trong những phát biểu gần đây, nhiều quan chức Fed bác bỏ khả năng hạ lãi suất để phòng ngừa rủi ro từ chính sách thuế mới, bất chấp việc nền kinh tế có thể chịu tác động tiêu cực. Thay vào đó, họ tái khẳng định ưu tiên kiểm soát lạm phát và giữ ổn định kỳ vọng lạm phát trong dài hạn — yếu tố then chốt để duy trì niềm tin của thị trường và người dân.

Chủ tịch Fed chi nhánh Minneapolis, ông Neel Kashkari, viết trong một bài tiểu luận công bố hôm thứ Tư rằng: “Với nguy cơ lạm phát ngắn hạn tăng do thuế quan và tầm quan trọng của việc giữ vững kỳ vọng lạm phát dài hạn, tiêu chuẩn để cắt giảm lãi suất, ngay cả khi tăng trưởng chững lại và thất nghiệp gia tăng — đang ngày càng trở nên khắt khe hơn. Thuế quan khiến Fed khó điều chỉnh lãi suất theo bất kỳ hướng nào.”

Chủ tịch Fed Jerome Powell cũng khẳng định Fed sẽ không vội vàng thay đổi chính sách trong bối cảnh chưa thể đánh giá hết tác động từ các chính sách thương mại liên tục thay đổi của ông Trump.

Kể từ sau tuyên bố áp thuế đầu tháng 4, thị trường tài chính đã trải qua những đợt biến động mạnh. Tuy nhiên, hôm thứ Tư, ông Trump bất ngờ hoãn lại kế hoạch áp thuế đối với nhiều đối tác thương mại của Mỹ, động thái khiến thị trường chứng khoán tăng điểm mạnh.

Bà Beth Hammack, Chủ tịch Fed chi nhánh Cleveland, nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg rằng Fed sẽ tiếp tục kiên nhẫn quan sát: “Đây là một lựa chọn mang tính chủ đích. Chúng tôi cần thời gian để theo dõi rõ hơn tình hình trước khi hành động.”

Các lãnh đạo khác như Chủ tịch Fed St. Louis Alberto Musalem và Thống đốc Adriana Kugler cũng bày tỏ quan điểm tương tự: Fed sẽ theo sát dữ liệu kinh tế và giữ vững lập trường cho đến khi có bằng chứng rõ ràng về sự suy yếu nghiêm trọng của nền kinh tế.

Thuế quan mới của Trump: Thay đổi chiến thuật, không thay đổi tổng lực

Theo kế hoạch điều chỉnh thuế quan mới, hầu hết các quốc gia sẽ đối mặt với mức thuế nhập khẩu cơ bản 10%, nhằm tạo không gian đàm phán các thỏa thuận thương mại song phương lâu dài. Tuy nhiên, thuế áp lên hàng hóa từ Trung Quốc sẽ tăng mạnh lên 125%, cho thấy trọng tâm vẫn là duy trì áp lực tối đa lên Bắc Kinh.Theo phân tích của Bloomberg Economics, việc điều chỉnh này chỉ làm thay đổi cấu trúc thuế giữa các nước, còn tổng mức thuế trung bình của Mỹ gần như không thay đổi — chỉ giảm từ 27% xuống 24%.

Nhận định từ Bloomberg Economics: “Nếu cách hiểu của chúng tôi là đúng, thông báo mới chỉ điều chỉnh cách phân bổ mức thuế giữa các đối tác thương mại, chứ không làm thay đổi đáng kể gánh nặng thuế tổng thể đối với nền kinh tế Mỹ.”

Các chuyên gia cảnh báo việc sử dụng thuế quan như một công cụ chính sách ngày càng phổ biến có thể đẩy lạm phát tăng cao, trong khi kìm hãm tăng trưởng kinh tế.

Lạm phát vẫn là ưu tiên hàng đầu của Fed

Lập trường thận trọng của Fed xuất phát từ lo ngại rằng các cú sốc giá do thuế quan gây ra có thể khiến lạm phát kéo dài. Chủ tịch Powell thừa nhận thuế quan gần như chắc chắn sẽ đẩy giá cả tăng lên trong ngắn hạn, nhưng cũng cảnh báo tác động này có thể dai dẳng hơn dự kiến.

Nhà kinh tế Derek Tang từ tổ chức LH Meyer/Monetary Policy Analytics cho rằng ông Powell đang tập trung vào mục tiêu then chốt: Giữ ổn định giá cả. “Ông ấy không muốn hành động trước khi có bằng chứng rõ ràng về rủi ro suy thoái. Fed sẽ không cắt giảm lãi suất trong năm nay trừ khi thị trường lao động thật sự xấu đi.”

Tang cho biết kỳ vọng lạm phát dài hạn vẫn ổn định, nhưng nếu các cú sốc giá do thuế quan khiến kỳ vọng này tăng lên, Fed sẽ gặp khó trong việc kiểm soát.

Sau bài học đắt giá từ giai đoạn lạm phát hậu đại dịch, các quan chức Fed thận trọng hơn để tránh một sai lầm tương tự. Chỉ số lạm phát ưa thích của Fed đang ở mức 2.5% tính đến tháng 2 — tuy cao hơn mục tiêu 2%, nhưng đã giảm mạnh so với đỉnh hơn 7% vào năm 2022.

Dù đối mặt với nhiều rủi ro, Fed nhận định nền kinh tế Mỹ vẫn giữ được sự ổn định tương đối. Thị trường lao động tiếp tục có dấu hiệu khỏe mạnh. Trong khi đó, các tuyên bố thuế quan của ông Trump khiến thị trường biến động và niềm tin tiêu dùng giảm, nhưng Fed chưa coi đây là yếu tố đủ mạnh để thay đổi lập trường chính sách.

“Chúng tôi cần có thêm dữ liệu và quan sát kỹ hơn trước khi quyết định bước đi tiếp theo,” ông Powell phát biểu hôm 4 tháng 4.

Theo dữ liệu từ thị trường hợp đồng tương lai, nhà đầu tư đang kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất ba lần trong năm nay, mỗi lần 25 bps.

Tuy nhiên, nhà kinh tế Jeremy Schwartz từ Nomura cho rằng việc Fed hành động mạnh hơn chỉ xảy ra nếu có sự gia tăng đáng kể trong đơn xin trợ cấp thất nghiệp, sa thải diện rộng và tỷ lệ thất nghiệp tăng rõ rệt. Ông dự báo lần cắt giảm lãi suất đầu tiên sẽ diễn ra vào tháng 12.

“Không chỉ vì lạm phát đã vượt mục tiêu trong thời gian dài, mà còn vì việc cắt giảm lãi suất lúc này có thể khiến Fed đánh mất uy tín trong việc kiểm soát lạm phát,” ông nhận định.