Maga luôn xoay quanh hoạt động sản xuất. Donald Trump nói về việc đưa các dây chuyền sản xuất trở lại vùng Trung Tây bởi vì rất nhiều cử tri có hoàn cảnh kinh tế bấp bênh nhất, những người dễ tiếp nhận thông điệp của ông nhất, là những công nhân nhà máy bị sa thải tại các thị trấn công nghiệp có dây chuyền sản xuất cũ.

Nhưng tuần trước, tổng thống bắt đầu đánh thuế không phải lên thép, mà đối với các bộ phim sản xuất ở nước ngoài. Giờ đây, ông muốn “Đưa Hollywood Vĩ đại Trở lại” bằng cách thúc đẩy các công ty sản xuất nhiều phim hơn tại Mỹ.

Ban đầu, ý tưởng cho rằng ngành công nghiệp điện ảnh cần được bảo vệ có vẻ điên rồ. Mỹ là quốc gia xuất khẩu phim hàng đầu thế giới. Phần lớn doanh thu của Hollywood đến từ khán giả nước ngoài, những người yêu thích các bộ phim hành động, giật gân và hoạt hình bom tấn của Mỹ. Điện ảnh là một phần lớn trong sức mạnh mềm của Mỹ. Với nhiều lợi thế đến như vậy, việc bảo hộ thuế quan cho Hollywood đã vấp phải sự hoài nghi chế giễu thường thấy từ những người theo chủ nghĩa tự do (và nhiều người bảo thủ) cho rằng hầu hết những gì tổng thống làm đều là điên rồ.

Họ đã sai. Giống như rất nhiều ý tưởng của Trump, ý tưởng này có thể sai về kinh tế, nhưng lại khôn ngoan về mặt chính trị. Hollywood là một thành phố lớn có nhiều công đoàn và gần Orange County, vốn là điểm nóng của Maga. Giống như các công nhân thép ở Pennsylvania và thợ máy ở Indiana đã bị đẩy vào vị thế bấp bênh hơn bởi cú sốc Trung Quốc, Tinseltown đang cảm thấy lo lắng không chỉ về sự cạnh tranh giá rẻ từ nước ngoài, điều đã lấy đi công việc sản xuất khỏi Los Angeles trong nhiều năm, mà còn về các công nghệ thay thế việc làm như trí tuệ nhân tạo, thứ sẽ thay đổi căn bản mô hình kinh doanh của toàn bộ ngành.

Để tận dụng điều này, Trump đưa ra chiêu bài thường thấy của mình: bạn lo lắng về tương lai, tôi sẽ đưa ra một giải pháp có lẽ sẽ không hiệu quả về kinh tế (thuế quan trả đũa sẽ gây ít thiệt hại ở nước ngoài trong khi làm tổn thương Los Angeles) nhưng sẽ khiến bạn cảm thấy được quan tâm về mặt chính trị. Đúng theo phong cách đặc trưng, ông đã nắm bắt được điểm cốt lõi: nội dung, truyền thông và các chương trình là tâm điểm cho một tầng lớp lao động dịch vụ “bấp bênh” mới, những người lo lắng về cơ hội việc làm của họ.

Đây chính xác là kiểu người có khả năng cao nhất bị cánh hữu cực đoan lôi kéo. Như các nghiên cứu học thuật đã chỉ ra, trong khi nghèo đói cùng cực có thể làm giảm sự ủng hộ đối với chủ nghĩa dân túy cực hữu, những cử tri trung lưu lo lắng về tương lai lại có xu hướng bị thu hút bởi nó, và những lời hứa hão về cơ hội tốt hơn mà nó mang lại. Tầng lớp “teo tóp và la hét” (shrinking and shouting) này có xu hướng thiên về cực hữu ở Mỹ, cũng như nhiều quốc gia châu Âu.

Trump không phải là người duy nhất nói về sự bấp bênh của các công việc ở Hollywood. Thống đốc California, Gavin Newsom, đã đề xuất các khoản tín dụng thuế lớn hơn nhiều cho ngành này để cố gắng đưa công việc trở lại cho tầng lớp lao động trung lưu trong ngành điện ảnh — những người quay phim, thợ điện, chuyên gia trang điểm và những người khác đã bị thay thế bởi đối tác nước ngoài khi hoạt động sản xuất chuyển đến những nơi có nhân công rẻ hơn và khán giả đông hơn.

Nhưng những công việc này cũng dễ bị tổn thương bởi công nghệ — thiết bị kỹ thuật số tốt hơn có nghĩa là bạn không cần nhiều người chạy quanh với máy quay, và các bộ lọc có thể làm công việc của chuyên gia thẩm mỹ trong một số trường hợp. Hơn nữa, sự gián đoạn công nghệ cũng đe dọa công việc ở các bậc cao hơn trong chuỗi sáng tạo.

Truyền thông, nội dung và lập trình — tất cả đều là những ngành công nghiệp hàng đầu của California — là những ngành bị AI gián đoạn nhanh nhất. Đây là trọng tâm của các cuộc đấu tranh lao động năm 2023 do các nhà biên kịch và diễn viên Hollywood phát động. Vấn đề không chỉ là về lương bổng và phúc lợi mà là cách các tài sản vô hình và sở hữu trí tuệ như ý tưởng câu chuyện hoặc hình ảnh và giọng nói kỹ thuật số được các công ty sử dụng, mức độ kiểm soát của người lao động đối với những thứ như AI, cách của cải mà ngành này tạo ra được chia sẻ. Sự thật về điều gì giúp ích hay gây hại cho con người về mặt kinh tế quan trọng ở đây. Vấn đề là hình ảnh chính trị

Tài sản vô hình — phần mềm, bằng sáng chế, dữ liệu kỹ thuật số, nhãn hiệu và các tài sản trí tuệ khác — chiếm khoảng 80% giá trị trên bảng cân đối kế toán của các công ty lớn. Điều này hợp lý bởi vì chúng ta đang sống trong một nền kinh tế dịch vụ ngày càng phụ thuộc vào dữ liệu kỹ thuật số. Tỷ lệ tài sản tồn tại dưới dạng tài sản trí tuệ sẽ chỉ tăng lên.

Hollywood phụ thuộc nhiều hơn vào tài sản vô hình so với hầu hết các lĩnh vực khác. Nhiều diễn viên bắt đầu sự nghiệp điện ảnh, cùng với việc tham gia công đoàn (và do đó nhận được các phúc lợi như chăm sóc sức khỏe), thông qua một vài lần làm vai phụ. Nhưng hình ảnh kỹ thuật số hiện đang loại bỏ phần lớn công việc đó. Và nhiều nhà biên kịch đang bị thay thế bởi ChatGPT.

Truyền thông có thể đang ở giai đoạn đầu của sự gián đoạn, nhưng luật pháp và chăm sóc sức khỏe cũng không kém xa. Sẽ có nhiều nơi trên khắp đất nước ngoài Hollywood mà Trump có thể xây dựng cơ sở chính trị lớn hơn với lời hứa giữ người nước ngoài và tự động hóa tránh xa. Tôi có thể hình dung ông ấy cấm các bác sĩ X-quang nước ngoài đọc phim X-quang của Mỹ, hoặc nhắm vào các hãng luật lớn thuê trợ lý nghiên cứu ảo. Sự thật về điều gì giúp ích hay gây hại cho con người về mặt kinh tế không nhất thiết quan trọng ở đây. Vấn đề là hình ảnh chính trị.

Vì vậy, trong khi Đảng Dân chủ ngày càng chấp nhận chương trình “thịnh vượng” tập trung vào cải cách quy định và không quá khác biệt so với các chính sách tân tự do của những năm 1990, tự củng cố vị thế là đảng của giới đặc quyền, Trump đang xây dựng một nhóm lao động lo lắng mới, lần này là trong lĩnh vực dịch vụ. Điều đó thật khôn ngoan. Và đầy vấn đề. Trong khi dây chuyền sản xuất Maga chủ yếu thu hút một nhóm nhỏ công nhân thủ công ở một số bang dao động, lĩnh vực dịch vụ lại chiếm 79% lực lượng lao động của Mỹ. Đúng là một nền chính trị bấp bênh.

[email protected]