Các đồng tiền chủ chốt trên thị trường ngoại hối giữ mức tương đối ổn định trong phiên giao dịch qua đêm, khi tuyên bố thuế quan mới nhất của Tổng thống Donald Trump chỉ tác động nhẹ đến xu hướng chung. Tuy nhiên, đồng Real Brazil (BRL) lại là ngoại lệ, khi sụt giảm hơn 2% so với Đô la Mỹ (USD), mức giảm mạnh nhất trong nhóm các thị trường mới nổi.

Động thái này diễn ra ngay sau khi Tổng thống Trump đe dọa sẽ áp mức thuế nhập khẩu lên tới 50% đối với hàng hóa từ Brazil kể từ ngày 1/8. Đây là mức thuế vượt xa kỳ vọng, bởi trước đó, vào dịp Ngày Giải phóng hồi đầu tháng 4, ông chỉ đề cập đến mức thuế phổ thông 10%. Trong một bài đăng trên nền tảng Truth Social, ông Trump tuyên bố: “Do một phần xuất phát từ các cuộc tấn công hiểm độc của Brazil vào Bầu cử Tự do và quyền Tự do Ngôn luận cơ bản của người Mỹ… chúng tôi sẽ áp mức thuế 50% với Brazil.” Ông cũng gọi phiên tòa xét xử cựu Tổng thống Jair Bolsonaro là “một Cuộc Săn Phù Thủy cần phải CHẤM DỨT NGAY LẬP TỨC” và cáo buộc Tòa án Tối cao Brazil đã ban hành “hàng trăm lệnh kiểm duyệt BÍ MẬT và BẤT HỢP PHÁP”.

Đây là sự thay đổi đáng chú ý trong cách tiếp cận của ông Trump. Trước đây, ông thường viện dẫn mất cân bằng thương mại là lý do chính đáng để áp thuế, coi đó là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Nay, ông dường như đang sử dụng công cụ thuế quan để can thiệp trực tiếp vào tình hình chính trị và tư pháp của các quốc gia khác. Diễn biến này làm gia tăng thêm sự bất ổn trong chính sách thương mại của Mỹ – vốn đã ở mức cao trong nửa đầu năm và đang gây áp lực lên đồng USD.

Trong kế hoạch thuế quan công bố hồi tháng 4, Brazil từng được đối xử tương đối nhẹ nhàng – chỉ phải đối mặt với mức thuế 10% – do Mỹ có thặng dư thương mại nhỏ với nước này, ở mức 6.8 tỷ USD trong năm 2024. Trong cùng kỳ, Mỹ nhập khẩu 42.4 tỷ USD hàng hóa từ Brazil.

Dù lời đe dọa áp thuế 50% có phần bất ngờ, nhưng những tín hiệu cho thấy sự thất vọng ngày càng lớn của ông Trump đối với tình hình nội bộ Brazil đã xuất hiện từ trước. Ngày 7/7, ông viết trên Truth Social: “Tôi đang theo dõi sát sao Cuộc Săn Phù Thủy nhắm vào Jair Bolsonaro, gia đình ông ấy và hàng nghìn người ủng hộ. Phiên tòa duy nhất nên diễn ra là Phiên tòa của Cử tri Brazil – đó được gọi là Bầu cử. ĐỂ YÊN CHO BOLSONARO!”.

Lời đe dọa này đặt Brazil vào thế tiến thoái lưỡng nan, khi không rõ nước này có thể làm gì để xoa dịu ông Trump và tránh mức thuế nặng nề kia, trừ khi hủy bỏ hoàn toàn vụ xét xử Bolsonaro. Ngay sau tuyên bố của ông Trump, Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva đã triệu tập một cuộc họp khẩn với các thành viên nội các cấp cao tại dinh tổng thống. Sau đó, ông đăng trên mạng xã hội rằng Brazil “sẽ không bị ai điều khiển” và nhấn mạnh rằng các vụ án liên quan đến âm mưu đảo chính là vấn đề thuộc thẩm quyền của hệ thống tư pháp quốc gia, “không chấp nhận sự can thiệp hay đe dọa từ bên ngoài”.

Trong bối cảnh chưa có lối thoát rõ ràng cho căng thẳng hiện tại, đồng Real nhiều khả năng sẽ tiếp tục chịu áp lực giảm trong ngắn hạn. Đà bán tháo ban đầu đã bị khuếch đại bởi việc tháo chạy khỏi các giao dịch chênh lệch lãi suất cũng là chiến lược phổ biến trong năm qua khi đồng Real được hỗ trợ bởi mức lãi suất cao của Brazil. Ngân hàng Trung ương Brazil (BCB) đã nâng lãi suất chính sách lên 15.00%, giúp USD/BRL giảm từ mức đỉnh 6,3156 cuối năm 2023 xuống mức đáy gần đây là 5,3721.

Rủi ro hiện nay là việc tiếp tục thanh lý các giao dịch chênh lệch lãi suất khi bất ổn thương mại gia tăng và biến động tài chính toàn cầu tăng cao, có thể khiến đồng Real đánh mất thêm phần lợi thế đã tích lũy trong năm qua. Đồng thời, câu hỏi đặt ra là liệu Tổng thống Trump có thể biện minh hợp pháp cho các mức thuế vì lý do chính trị hay không.

Đe dọa thuế quan của Trump gây rủi ro cho chiến lược carry trade với đồng BRL

Những tuyên bố gần đây từ Tổng thống Trump về việc áp thuế đáp trả từ ngày 1/8 – bao gồm cả đe dọa áp mức thuế 50% đối với hàng hóa từ Brazil và đồng – đang làm trầm trọng thêm tình trạng bất ổn trong chính sách thương mại của Mỹ. Đây là một yếu tố then chốt khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn thận trọng trong việc đưa ra quyết định nối lại chu kỳ cắt giảm lãi suất. Fed hiện đang theo dõi chặt chẽ cách thức mà các biện pháp thuế mới ảnh hưởng đến lạm phát trong mùa hè trước khi cân nhắc cắt giảm lãi suất sớm nhất vào tháng 9.

Triển vọng về việc Fed hành động sớm hơn, cụ thể là vào cuối tháng 7, đã giảm mạnh sau khi báo cáo việc làm phi nông nghiệp tháng 6 vượt kỳ vọng. Điều này củng cố quan điểm của các nhà hoạch định chính sách rằng cần thêm dữ liệu để xác nhận xu hướng lạm phát giảm bền vững.

Biên bản cuộc họp FOMC tháng 6 được công bố qua đêm cho thấy các thành viên đồng thuận rằng mức độ bất ổn đã “giảm nhẹ” nhưng vẫn “duy trì ở mức cao”. Họ thừa nhận rằng kỳ vọng về tác động của các mức thuế mới đã giảm bớt so với thời điểm ngay sau Ngày Giải phóng. Tuy nhiên, vẫn còn “bất ổn đáng kể” về “thời điểm, quy mô và độ kéo dài của tác động”. Nhiều thành viên cho rằng lạm phát có thể mất thời gian mới phản ánh được các tác động này. Một số khác đánh giá ảnh hưởng có thể sẽ “hạn chế hơn” nếu các thỏa thuận thương mại đạt được nhanh chóng, hoặc nếu doanh nghiệp điều chỉnh chuỗi cung ứng một cách hiệu quả.

Tổng thể, biên bản cho thấy “đa số” các thành viên FOMC vẫn kỳ vọng rằng việc cắt giảm lãi suất trong năm nay là phù hợp, nhưng cần thêm dữ liệu để xác định chính xác thời điểm hành động.

Tuy nhiên, lập trường thận trọng của Fed tiếp tục vấp phải sự chỉ trích từ Tổng thống Trump, người đang kêu gọi chính sách tiền tệ nới lỏng hơn nhằm thúc đẩy tăng trưởng và giảm chi phí đi vay – dù điều này không phải lúc nào cũng đảm bảo thành công. Theo Wall Street Journal, Kevin Hassett – hiện là cố vấn kinh tế cấp cao cho ông Trump – đang được xem như ứng cử viên hàng đầu cho vị trí Chủ tịch Fed tiếp theo nếu ông Trump tái đắc cử. Hassett gần đây tuyên bố “không có lý do gì để Fed không cắt giảm lãi suất ngay lập tức” và được xem là người sẵn sàng đồng hành với quan điểm lãi suất thấp hơn của ông Trump. Viễn cảnh này có thể làm tăng thêm rủi ro giảm giá cho đồng USD trong năm tới.