Trong nhiều thế hệ, các công ty Mỹ đã hưởng lợi từ nguồn cấp vốn hào phóng của chính phủ hỗ trợ nghiên cứu tiên tiến cả trong các cơ quan liên bang và thông qua các khoản tài trợ cho các nhà khoa học học thuật. Toàn bộ hệ sinh thái đã phát triển mạnh mẽ ở Boston, Philadelphia và Thung lũng Silicon để giúp thương mại hóa những đổi mới sáng tạo này.

Chương trình không gian của Mỹ đã tạo nền tảng cho hàng tá sản phẩm thành công, từ mút hoạt tính đến máy hút bụi không dây và chuột máy tính. Nguồn cấp vốn từ Viện Y tế Quốc gia đã đóng góp vào 99% tất cả các loại thuốc được phê duyệt từ năm 2010 đến 2019. Giờ đây, chính quyền thứ hai của Donald Trump đang cản trở bộ máy đổi mới sáng tạo đó.

Là một phần của chiến dịch mà họ nói là nhằm cắt giảm lãng phí và dẹp bỏ hệ tư tưởng "woke", những người được ông bổ nhiệm đang dùng "cưa máy" để cắt giảm nghiên cứu của chính phủ và sa thải nhân viên trên khắp các cơ quan liên bang, từ cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm đến các cơ quan về khí hậu và y tế công cộng. Việc cắt giảm cũng ảnh hưởng đến các nhà khoa học thông qua việc hủy bỏ các khoản tài trợ và nỗ lực gây tranh cãi nhằm cắt giảm hồi tố các khoản thanh toán cho chi phí chung của nghiên cứu.

Chính quyền đang "giam giữ" hàng tỷ USD các khoản tài trợ cho Harvard, Columbia và các trường đại học hàng đầu khác, đồng thời đe dọa khả năng tuyển sinh sinh viên nước ngoài khi tìm cách tăng cường kiểm soát về hệ tư tưởng đối với việc giảng dạy và nghiên cứu.

Sự phản kháng đối với cuộc tấn công vào nghiên cứu đang gia tăng. Các nhà tài trợ nhỏ đã ủng hộ Harvard, và một tuyên bố chung lên án "sự can thiệp quá mức chưa từng có của chính phủ" và "việc sử dụng ép buộc nguồn cấp vốn nghiên cứu công" đã thu hút chữ ký của các nhà lãnh đạo từ hơn 500 tổ chức ở Mỹ.

Nhưng giới lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ phần lớn vẫn vắng mặt. Khi Harvard chuẩn bị đối đầu với chính quyền, các nhà tài trợ lớn nhất của trường đã tránh nói về vấn đề này. Một số thậm chí còn được cho là đang gây áp lực để trường nhân nhượng và khởi động lại đàm phán dàn xếp.

Sự đồng thuận này trái ngược hoàn toàn với sự phản kháng ngày càng tăng của doanh nghiệp đối với chính sách thuế quan và thương mại của Trump. Người sáng lập Citadel Ken Griffin tuần trước đã cảnh báo rằng thương hiệu của quốc gia đang "xói mòn", trong khi giám đốc điều hành JPMorgan Chase Jamie Dimon gần đây cho biết sự bất ổn xung quanh thuế quan đang "thách thức" niềm tin toàn cầu vào Mỹ.

Việc không đứng lên bảo vệ khoa học không chỉ hèn nhát mà còn thiển cận. Nguồn cấp vốn của chính phủ Mỹ thường khởi xướng những khám phá khoa học dẫn đến thành công thương mại. Thung lũng Silicon sẽ ra sao nếu Bộ Quốc phòng không cấp vốn cho tiền thân của internet?

Nếu không có các khoản tài trợ nghiên cứu của chính phủ, doanh nghiệp sẽ phải gánh vác nhiều hơn rất nhiều. Chẳng hạn, trong lĩnh vực công nghệ sinh học, nguồn cấp vốn của chính phủ Mỹ chiếm 38% tổng đầu tư vào năm ngoái, gần bằng tổng vốn đầu tư mạo hiểm trên toàn cầu cộng lại, theo nhóm ngành Bio.

Việc cắt giảm và trấn áp của chính quyền Trump sẽ không chỉ hạn chế nghiên cứu ngày nay mà còn cản trở đổi mới sáng tạo trong tương lai bằng cách làm cho khoa học Mỹ kém hấp dẫn hơn đối với thế hệ nghiên cứu tiếp theo. Khó có thể tưởng tượng một chương trình tiết kiệm chi phí nào phản tác dụng hơn việc cắt giảm mạnh mẽ các khoản tài trợ nghiên cứu cho sinh viên đang được cân nhắc bởi Cơ quan Bảo vệ Môi trường và các cơ quan khác.

Nghiên cứu hàn lâm chưa bao giờ trả lương cao như ngành ngân hàng hay kinh doanh, nhưng nó mang lại sự ổn định và tự do học thuật. Giờ đây, cả hai đều có vẻ đang gặp rủi ro.

Hàng tá trường đại học đang phản ứng với sự bất ổn về cấp vốn bằng cách cắt giảm hoặc hủy bỏ lời mời đối với sinh viên sau đại học sắp nhập học. Cả Trường Y tế Công cộng Chan của Harvard và Đại học Johns Hopkins đều đã thông báo sa thải liên quan đến việc cắt giảm nghiên cứu liên quan đến Trump, và các trường khác chắc chắn sẽ làm theo. Không ngạc nhiên khi sự quan tâm đến các trường đại học Anh đang tăng vọt.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, các CEO ban đầu tìm cách lấy lòng ông ta hoặc co rúm lại trước các cuộc tấn công cá nhân của ông ta trên mạng xã hội. Nhưng bảy tháng sau, một số người trong số họ đã lấy hết can đảm để lên án phản ứng của ông ta đối với cuộc biểu tình của những người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng ở Charlottesville, Virginia.

Không có lý do gì để đợi lâu như vậy. Trump có tỷ lệ tán thành 100 ngày đầu tiên thấp nhất so với bất kỳ tổng thống nào trong 80 năm qua, và các chính sách của ông về học thuật và nghiên cứu đặc biệt không được lòng dân. Một cuộc thăm dò mới của Washington Post cho thấy 77% số người được khảo sát phản đối việc cắt giảm nghiên cứu y tế và bảy trong số 10 người không thích những nỗ lực của ông ta nhằm kiểm soát các trường đại học tư thục.

Dân thường ở Mỹ hiểu rõ mối đe dọa. Giới doanh nghiệp cần phải tham gia.