Dù các nhà phân tích và nhiều lãnh đạo doanh nghiệp khác đặt nghi vấn về tính hợp lý của mức thuế cao như vậy trong bối cảnh Mỹ vẫn phụ thuộc lớn vào nhập khẩu đồng, nhà sáng lập công ty Ivanhoe Mines (niêm yết tại Toronto) cho rằng động thái này là cần thiết để “khiến người dân Mỹ thức tỉnh” về điểm yếu hiện tại của đất nước.

“Có một danh sách mới về các nguyên liệu thô thiết yếu, và nếu thiếu chúng, bạn không thể làm gì để chống lại biến đổi khí hậu hay thúc đẩy nền kinh tế xanh. Và đó cũng là lỗ hổng nghiêm trọng về an ninh quốc gia,” ông Friedland, một người kỳ cựu trong ngành, chia sẻ với Financial Times.

“Tôi hoan nghênh chính quyền Trump đã làm điều hiển nhiên và thông minh — nước Mỹ cần tự sản xuất loại kim loại này,” ông nói thêm.

Đồng đã chảy vào thị trường Mỹ trong năm nay với kỳ vọng Trump sẽ sớm đánh thuế nhập khẩu. Kết quả là giá đồng tại Mỹ hôm thứ Tư đã giảm nhẹ xuống còn 5,53 USD mỗi pound sau thông báo, nhưng vẫn cao hơn 28% so với giá chuẩn toàn cầu tại London.

Friedland, 74 tuổi, cho rằng phản ứng của thị trường là “không đáng quan tâm”. “Vấn đề thực sự ở đây là Mỹ muốn đồng được sản xuất trong nước, tinh luyện trong nước — và không chỉ riêng đồng. Đồng là đại diện cho khoảng 30 loại kim loại thiết yếu,” ông nói.

Là một trong những giám đốc điều hành khai khoáng nổi tiếng nhất ở Bắc Mỹ, và cũng là người có mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc và Ả Rập Xê Út, Friedland từng tư vấn cho nhiều chính quyền Mỹ về các vấn đề khai khoáng. Hồi tháng 5, ông nằm trong số các lãnh đạo doanh nghiệp gặp Tổng thống Trump và Thái tử Mohammed bin Salman trong chuyến thăm của Trump tới Riyadh.

Friedland từ chối bình luận về các cuộc trao đổi với giới chức Mỹ nhưng khen ngợi lập trường của Trump đối với ngành khai khoáng. “Chính quyền này là một làn gió mới cho ngành công nghiệp,” ông nói. “Người làm khai khoáng đã bị đánh đập suốt 50 năm, như thể khai khoáng là một tội lỗi nguyên thủy, trong khi ai ai cũng muốn có xe điện, lò vi sóng hay máy giặt.”

Bộ trưởng Nội vụ của Trump, ông Doug Burgum, hồi tháng 3 nói với các công ty khai khoáng rằng ông muốn họ “khai thác, cứ khai thác”, như một phần trong nỗ lực giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào kim loại nhập khẩu từ Trung Quốc.

Chính quyền sau đó đã thúc đẩy nhanh tiến trình cấp phép cho một số dự án, bao gồm mỏ đồng Resolution do Rio Tinto phát triển tại Arizona — dự án bị trì hoãn từ lâu.

Ivanhoe Electric, công ty con của Friedland tại Mỹ, cũng đang lên kế hoạch phát triển mỏ đồng Santa Cruz tại Arizona.

Friedland cho rằng việc tăng sản lượng khai khoáng trong nước sẽ giúp giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu và đảm bảo quân đội Mỹ có đủ đồng để sản xuất đạn dược và thiết bị quân sự trong bối cảnh chi tiêu quân sự toàn cầu có khả năng gia tăng.

“Chúng ta đang chuyển từ một nền kinh tế toàn cầu tích hợp theo kiểu ‘vừa đúng lúc’ (just-in-time) sang nền kinh tế ‘phòng khi cần’ (just-in-case), và việc chính quyền tăng thuế đối với nguyên liệu thô thiết yếu chính là một hành động ‘phòng khi cần’,” ông nói thêm. “Phòng khi chiến tranh nổ ra, ta phải có đủ nguyên liệu thô để ứng phó.”