Ông Ueda ngồi xếp bằng một mình, lòng nặng trĩu khi tỷ giá USD/JPY vượt mốc 158, mức cao chưa từng có trong 34 năm qua kể từ khi ông gia nhập Đại học Tokyo với vai trò Giáo sư kinh tế. Thậm chí mới đây, tỷ giá USD/JPY đã cán mốc 160.00 và gánh lo có lẽ sẽ lại chồng chất gánh lo.

Biến động tỷ giá USD/JPY

Ký ức về thời kỳ huy hoàng của nền kinh tế Nhật Bản lại ùa về. Sau khi gượng dậy từ tro tàn chiến tranh, từng là biểu tượng của phép màu kinh tế sau Thế chiến II khi chỉ số Nikkei 225 thiết lập đỉnh cao 38,915 điểm năm 1989 và đồng Yên lúc bấy giờ mạnh mẽ đến mức giá trị cung điện Thống đốc được ví như cả bang California.

Tuy nhiên, những vinh quang ấy đã qua và giờ đây, Nhật Bản đang đối mặt với thách thức thế kỷ: Đồng Yên giảm không hồi kết! Ông Ueda khao khát tìm kiếm sự bình an nội tâm, tập trung vào hiện tại như lời dạy của Thiền tông, nhưng những lo lắng về tương lai vẫn cứ bủa vây tâm trí ông.

Từ sau đỉnh cao năm 1989, Nhật Bản chìm trong những thập kỷ giảm phát dai dẳng. Giá như các nhà hoạch định chính sách và chính trị cho phép một cuộc suy thoái ngắn hạn xảy ra, đất nước có thể đã đi theo hướng hoàn toàn khác.

"Điều gì sẽ xảy ra?", bất giác ông tự hỏi và rồi ông bực bội vì chính sự xao nhãng của mình trong lúc tọa thiền.

Một năm đã trôi qua kể từ khi nhậm chức Thống đốc BoJ, ông Ueda đã nỗ lực đưa nền kinh tế nước nhà trở lại đúng hướng. Ông đơn giản hóa chính sách tiền tệ, tăng lãi suất từ mức âm sang dương và buông bỏ chính sách kiểm soát lợi suất. Ueda đã đạt được điều này mà không làm bi đác thêm tình hình tài chính của chính phủ, vốn đã vô cùng mong manh sau nhiều thập kỷ chi tiêu thâm hụt khổng lồ để duy trì sự ổn định kinh tế và xã hội và ngay cả việc tăng nhẹ lãi suất thôi cũng có thể dẫn đến thảm họa.

"Tiếng vỗ của một bàn tay là gì?", ông Ueda tự hỏi với hàng tá những lo âu và trăn trở.

Chú thích của người dịch: "Tiếng vỗ của một bàn tay" là một ẩn dụ trong Thiền tông, thường được sử dụng để tượng trưng cho sự giác ngộ, sự hiểu biết sâu sắc về bản thân và thế giới xung quanh bởi theo lẽ thường, "một bàn tay thì không thể vỗ thành tiếng". Nó là một câu hỏi không có đáp án, một công cụ giúp con người suy ngẫm về bản chất của thực tại và tìm kiếm sự giác ngộ. Trong bài viết này, "tiếng vỗ của một bàn tay" được sử dụng để ẩn dụ cho những suy tư, trăn trở và sự bế tắc của ông Ueda trước bối cảnh đồng Yên suy giảm mạnh. Câu hỏi này vẫn chưa có lời giải đáp, nhưng nó là lời nhắc nhở mạnh mẽ về những thách thức to lớn mà Nhật Bản đang phải đối mặt. Ông đang tìm kiếm một giải pháp cho những thách thức kinh tế mà Nhật Bản đang phải đối mặt, nhưng không có con đường nào dễ dàng hay rõ ràng. Có lẽ là một sự bất lực.

Trong một năm nắm quyền, Nikkei 225 đã một lần nữa tìm về với đỉnh cao của năm 1989 nhưng đằng sau đó là một đồng Yên đang liên tục dò đáy và sẽ không có dấu hiệu ổn định nếu không có sự can thiệp mạnh mẽ vào lãi suất. Tất nhiên, điều này tiềm ẩn nguy cơ tàn phá tài chính của chính phủ Nhật Bản.

“Tiếng vỗ của một bàn tay là gì?” Liệu đây có phải là âm thanh của sự thay đổi, âm thanh của một kỷ nguyên mới cho nền kinh tế Nhật Bản, hay là âm thanh của sự sụp đổ? Và sau cùng, bạn có thể thử tọa thiền và tìm câu trả lời cho chính những vấn đề mà bạn đang gặp phải và biết đâu điều này thật sự lại có hiệu quả.