Và hiện tại, thị trường đang phát đi tín hiệu cảnh báo rằng Trung Quốc đang dần rơi vào vòng xoáy giảm phát tương tự như Nhật Bản trước đây. Mặc dù lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Trung Quốc đã có phần ổn định trong những ngày gần đây, song vẫn đã sụt giảm tới 42 bps kể từ đầu tháng 12, và biểu đồ dài hạn đang vẽ nên một bức tranh đáng lo ngại.

Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Trung Quốc

Điều càng làm nổi bật tình cảnh éo le của nền kinh tế Trung Quốc chính là khi đặt những biến động trên thị trường trái phiếu của họ trong mối tương quan với các thị trường trái phiếu lớn khác trên thế giới. Người ta thường so sánh với lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản - một sự so sánh hợp lý, bởi nhiều người lo ngại Trung Quốc đang lặp lại vết xe đổ của Nhật Bản với thời kỳ giảm phát kéo dài, trong khi chính Nhật Bản cuối cùng đã thoát khỏi tình trạng này. Trong lúc lợi suất trái phiếu ở các nước khác đều biến động và tăng vọt, thì lợi suất của Trung Quốc vẫn tiếp tục một đà giảm không ngừng nghỉ.

Trái phiếu chính phủ Trung Quốc đang tách biệt khỏi xu hướng của các thị trường trái phiếu lớn

Chúng ta không đưa Nhật Bản vào biểu đồ này bởi lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của họ vẫn thấp hơn đáng kể so với Trung Quốc, dù cũng đang có xu hướng đi lên. Đáng chú ý là lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm của Trung Quốc hiện đã thấp hơn hẳn so với Nhật Bản. Điều này phản ánh thực tế rằng các nhà đầu tư (kể cả những nhà đầu tư nội địa - vốn chiếm đa số trong thị trường trái phiếu chính phủ trong nước) dường như không mấy tin tưởng vào hiệu quả của các biện pháp mà Bắc Kinh đã đưa ra.

Theo nhận định của chuyên gia James Reilly từ Capital Economics đầu tuần này, động lực chính đến từ kỳ vọng ngày càng tăng của giới đầu tư về việc cắt giảm lãi suất chính sách, khi các số liệu hoạt động kinh tế mới nhất vẫn ảm đạm và các chính sách được ban hành dường như chưa thể thổi bùng kỳ vọng tăng trưởng. Điều này lý giải tại sao lợi suất ngắn hạn cũng sụt giảm mạnh, với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm hiện chỉ còn khoảng 1.0%. Tuy nhiên, như chúng tôi đã chỉ ra vào tháng 12 khi thị trường trái phiếu Trung Quốc bắt đầu khởi sắc, mức độ biến động ở phần dài của đường cong lợi suất cho thấy các nhà đầu tư vẫn hoài nghi liệu những điều chỉnh chính sách gần đây có thể tạo nên sự phục hồi bền vững cho nền kinh tế Trung Quốc hay không.

Reilly dự báo lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Trung Quốc sẽ tiếp đà giảm xuống mức 1.5% vào cuối năm. Tuy nhiên, dự báo này có vẻ hơi lạc quan trong bối cảnh hiện tại. Khi mà Trung Quốc đã phải vật lộn với bóng ma giảm phát từ năm 2023 - cùng với chỉ số PPI đã giảm sâu xuống mức âm - thực tế cho thấy lợi suất vẫn đang duy trì ở mức dương theo giá trị thực. Nếu không có một phép màu kinh tế nào xảy ra, nhiều khả năng lợi suất sẽ còn tiếp tục đà giảm mạnh trong thời gian tới.