Tốc độ phục hồi của kinh tế Trung Quốc từ đáy cuộc khủng hoảng Covd-19 là rất ấn tượng và là một trong số ít các quốc gia vẫn giữ được mức tăng trưởng dương trong năm 2020. Trong năm 2021, mức tăng trưởng của Trung Quốc được dự báo vẫn sẽ tiếp tục vượt trội so với phần còn lại của thế giới. Tuy vậy, Bắc Kinh vẫn sẽ còn rất lâu mới có thể trở thành đầu tàu của nền kinh tế toàn cầu.

Theo số liệu mới nhất, tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong Quý 4/2020 đạt mức 6.5% so với cùng kỳ năm trước, tích cực hơn so với dự báo và là mức cao nhất kể từ sau khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Tính trong cả năm 2020, tăng trưởng GDP đạt mức khoảng 2.3%. Một kết quả mà không nhiều người có thể nghĩ tới khi quốc gia này rơi vào tình trạng phong tỏa vào đầu năm 2020.

Bước sang năm 2021, tăng trưởng của Trung Quốc có thể đạt mức 8% theo như dự báo của IMF, vượt trội so với Mỹ, Châu Âu và Nhật Bản. Theo như ước tính của Trung tâm nghiên cứu Kinh tế và Doanh nghiệp, một công ty tư vấn tại London, Trung Quốc sẽ vượt qua Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới vào năm 2028, sớm hơn 5 năm so với các dự báo trước đó.

Tuy vậy, ẩn sâu bên dưới những con số ấn tượng trên vẫn còn rất nhiều những thử thách. Tăng trưởng của Trung Quốc đã có dấu hiệu chậm lại từ trước khi khủng hoảng Covid-19 bùng phát. Chính quyền nước này đã triển khai quan điểm nới lỏng cả về tài khóa và tiền tệ nhằm hỗ trợ cho tăng trưởng. Đặt sang một bên khả năng bùng phát trở lại của đại dịch Covid-19, một trong những rủi ro lớn nhất mà Trung Quốc đang phải đối mặt đó là việc các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ bị chấm dứt quá sớm, IMF đã nhận định trong báo cáo của mình vào đầu tháng 1.

Rủi ro trên không phải chỉ là lý thuyết. NHTW Trung Quốc vào hôm thứ 6 vừa qua lần đầu tiên sau 6 tháng đã hút tiền từ hệ thống trở lại sau khi cho phép thanh khoản duy trì ở mức dư thừa và khiến lãi suất đi vay liên ngân hàng giảm xuống mức đáy kỷ lục. Động thái bất ngờ trên báo hiệu rằng chính sách nới lỏng tiền tệ trong vòng 2 tháng qua có thể sẽ kết thúc. Mặc dù chính sách nới lỏng tiền tệ đã góp phần cải thiện tâm lý của thị trường tài chính trong nước, việc bơm quá nhiều tiền vào hệ thống làm gia tăng rủi ro đối thị trường tài chính. 

Động thái hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc trong cuộc khủng hoảng Covid-19 từng được đánh giá không hề kém cạnh so với Mỹ. Các biện pháp tài khóa của Bắc Kinh tương đương khoảng 4.7% của GDP, theo như ước tính của IMF. Đối với Mỹ, con số này là khoảng 10% trong khi Nhật Bản cũng cam kết mức cao gấp nhiều lần hơn thế.

Có một vài lý do chính đáng cho sự thận trọng trên của Bắc Kinh. Trong quá khứ, các gói kích thích khổng lồ trong cuộc khủng hoảng tài chính đã hỗ trợ cho quá trình phục hồi nhưng đồng thời cũng để lại cho các doanh nghiệp nước này một khoản nợ khổng lồ lơ lửng trên đầu. Một kịch bản tương tự cũng đang bị lo ngại có thể lặp lại lần này.

Trung Quốc nên cảm ơn Fed khi cơ quan này đã dẫn đầu trong làn sóng nới lỏng chính sách tiền tệ toàn cầu, đưa lãi suất điều hành về sát 0, triển khai nới lỏng định lượng trở lại và nhấn mạnh sẽ duy trì nới lỏng trong nhiều năm tới. Quyền lực của Fed vừa là lợi thế nhưng cũng sẽ gây nên những gánh nặng cho nước Mỹ. Trung Quốc được hưởng lợi từ hiệu ứng tích cực đối với thị trường tài chính mà không phải triển khai quá nhiều công cụ.

Trong một buổi thảo luận với nhà kinh tế Markus Brunnermeier, Chủ tịch Fed Jerome Powell thừa nhận rằng các biện pháp đối phó của Fed đối với cuộc khủng hoảng Covid-19 đã "góp phần khiến cho đồng đô-la trở thành đồng tiền dự trữ toàn cầu và một môi trường kinh tế thuận lợi đối với kinh tế thế giới". Khi được đề cập về khả năng Fed sẽ sớm rút lại các công cụ của mình, ông Powell đã trấn an khi cho rằng vẫn là quá sớm để nói về điều này đồng thời nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ thông báo cho thế giới biết". PBoC rõ ràng chưa thể đạt được tầm ảnh hưởng như của Fed. Không có nhiều giới quan sát bên ngoài Châu Á thực sự quan tâm tới việc cắt giảm nới lỏng chính sách của NHTW Trung Quốc.

Nền kinh tế Trung Quốc xứng đáng nhận được sự tán dương về phong độ phục hồi của mình và tình hình kinh tế thế giới chắc chắn sẽ tệ hơn rất nhiều nếu không có sự chống đỡ trên. Trung Quốc hoàn toàn có thể sẽ vượt qua Mỹ trong thời gian ngắn sắp tới, tuy nhiên tầm ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu vẫn sẽ còn hạn chế. Sự bùng nổ về kinh tế sẽ chưa thể thay đổi sự thật này trong một sớm một chiều.