Thuế quan có phải là công cụ hiệu quả để Mỹ tập hợp đồng minh chống Trung Quốc?

Thuế quan có phải là công cụ hiệu quả để Mỹ tập hợp đồng minh chống Trung Quốc?

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

08:04 25/04/2025

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã phân tích chiến lược thương mại đầy biến động của Nhà Trắng như một phương án hợp lý, theo đó Hoa Kỳ sẽ đàm phán thương mại công bằng hơn với các quốc gia đồng minh, sau đó liên kết họ tạo áp lực buộc Trung Quốc nhượng bộ.

Nhận định này của ông đúng ở một khía cạnh quan trọng khi Hoa Kỳ không thể đơn phương đối phó với chủ nghĩa trọng thương Trung Quốc mà không có sự hậu thuẫn từ các đồng minh. Tuy nhiên, chiến thuật "uy hiếp" bằng thuế quan không phải các thức lý tưởng để thu phục sự ủng hộ từ họ.

Dù nhiều quốc gia đang nỗ lực tránh né nguy cơ bị áp thuế đối ứng đã được hoãn tới tháng 7, điều này không đồng nghĩa với việc họ sẵn lòng tham gia chiến dịch "cô lập" Trung Quốc do Hoa Kỳ khởi xướng. Các quốc gia quy mô nhỏ không thể mạo hiểm làm phật lòng đối tác thương mại hàng đầu của mình. Liên minh châu Âu cùng các cường quốc khác đều không tán thành việc phá vỡ trật tự thương mại dựa trên luật lệ quốc tế, một hệ thống mà ngay cả giới lãnh đạo Trung Quốc cũng công khai ủng hộ. Hơn thế nữa, không bên nào có thể tin tưởng vào sự ổn định của chính sách Washington khi mà chính sách này có thể thay đổi bất thường theo ý muốn. Hiện tại, chính quyền Mỹ dường như đang nhượng bộ trong cuộc đối đầu với Trung Quốc dưới sức ép từ thị trường tài chính suy giảm và phản ứng gay gắt từ giới lãnh đạo doanh nghiệp Hoa Kỳ.

Nguyên nhân chính khiến các đồng minh Hoa Kỳ thận trọng chính là sự đa dạng và mâu thuẫn trong các mục tiêu mà Nhà Trắng đề ra cho chiến dịch thuế quan của mình. Những mục tiêu này bao gồm việc đấu tranh chống lại các hành vi thương mại không công bằng của Trung Quốc, tái thiết sản xuất trong nước, giảm thâm hụt thương mại song phương, giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc đại lục và gia tăng nguồn thu ngân sách. Chính quyền Mỹ sẽ đạt được nhiều thành công hơn nếu tập trung vào những lĩnh vực thực sự có lợi ích chung giữa Hoa Kỳ và các đối tác quốc tế.

Ưu tiên hàng đầu trong số đó là giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc về các mặt hàng chiến lược, từ tiền chất dược phẩm đến kim loại đất hiếm. Mặc dù đã nhận thức sâu sắc về điểm yếu này sau khi đại dịch COVID-19 gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, các quốc gia vẫn chưa phát triển được những giải pháp thay thế hiệu quả. Hoa Kỳ cần thúc đẩy quá trình này, kiến tạo chuỗi cung ứng trong khối thế giới tự do, phát huy thế mạnh tương đối của từng đồng minh thay vì khăng khăng đưa toàn bộ sản xuất về nước. Bất kỳ chính sách thuế quan nào nhằm khuyến khích sự chuyển dịch này chỉ nên giới hạn trong các ngành trực tiếp liên quan đến an ninh quốc gia, không nên mở rộng tới mọi mặt hàng từ ô tô đến giày dép thể thao.

Các đối tác của Hoa Kỳ đều cùng bày tỏ sự thất vọng về việc Trung Quốc vi phạm tinh thần và thậm chí cả văn bản của các cam kết trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới. Tuy nhiên, chính quyền Mỹ sẽ nhận được nhiều ủng hộ hơn nếu dẫn dắt nỗ lực chống lại hàng xuất khẩu được trợ cấp của Trung Quốc thông qua các công cụ tuân thủ WTO hiện hành như biện pháp chống bán phá giá. Một chiến dịch phối hợp đa phương sẽ có cơ hội cao hơn trong việc đạt được những nhượng bộ hợp lý từ Trung Quốc, bao gồm cả hạn ngạch xuất khẩu tự nguyện. Lý tưởng hơn nữa, Hoa Kỳ có thể khôi phục tinh thần của Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương ban đầu, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho các quốc gia cam kết tuân thủ bộ quy tắc chất lượng cao, tạo cho Trung Quốc lựa chọn giữa cải cách hoặc chấp nhận bị tụt hậu.

Kể từ năm 2020, Trung Quốc đã trở thành mục tiêu của nhiều biện pháp chống bán phá giá hơn hẳn so với bất kỳ nền kinh tế nào khác

Cuối cùng, giới chức Nhà Trắng cần nhận thức rằng việc công kích Trung Quốc và gây sức ép lên các đồng minh sẽ không tạo ra phép màu khiến các nhà máy mọc lên khắp lãnh thổ Hoa Kỳ. Bên cạnh hoạch định chính sách có hệ thống và ổn định, các nhà sản xuất cần chứng kiến cam kết dài hạn nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh của Mỹ thông qua đầu tư vào giáo dục và nghiên cứu, chào đón người nhập cư tài năng, đơn giản hóa thủ tục hành chính và nỗ lực thực chất để cải thiện tình trạng tài chính nghiêm trọng của quốc gia.

Song song với đó, Trung Quốc cũng nên đáp ứng mọi động thái giảm căng thẳng từ phía Hoa Kỳ. Thời gian càng kéo dài không có đối thoại cấp cao giữa hai bên, các quan điểm hiếu chiến càng có cơ hội lấn át. Sẽ xuất hiện cám dỗ sử dụng những công cụ khác ngoài thuế quan như lệnh cấm đầu tư, kiểm soát xuất khẩu, hạn chế thị thực, đánh thuế vào các khoản đầu tư của Trung Quốc vào thị trường chứng khoán Hoa Kỳ.

Toàn bộ những biện pháp này sẽ khó có thể đảo ngược, và những tính toán sai lầm có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Những hành động bất ngờ từ Trung Quốc nhằm gây áp lực lên Đài Loan hoặc việc Hoa Kỳ ngăn chặn xuất khẩu công nghệ trọng yếu có thể được diễn giải như dấu hiệu của xung đột sắp xảy ra. Ngay cả khi Hoa Kỳ đang củng cố liên minh với các đồng minh, vẫn cần duy trì kênh đối thoại với đối thủ chiến lược chính.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Mở cửa thị trường châu Á: Thị trường căng như dây đàn khi đồng hồ của Trump đếm ngược, dầu mỏ ngóng trông chân trời địa chính trị

Mở cửa thị trường châu Á: Thị trường căng như dây đàn khi đồng hồ của Trump đếm ngược, dầu mỏ ngóng trông chân trời địa chính trị

Thị trường châu Á mở cửa trong trạng thái căng thẳng khi giá dầu giảm nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro bùng nổ do căng thẳng Trung Đông leo thang và quyết định chưa rõ ràng từ Tổng thống Trump. Trong khi Fed cố tỏ ra kiểm soát tình hình, thị trường tàu chở dầu và phân bón lại phản ánh rõ mức độ bất ổn địa chính trị và áp lực lạm phát. Nhà đầu tư hiện đang giao dịch trong sự im lặng trước cơn bão—nhưng mọi dấu hiệu cho thấy cơn chấn động chỉ còn là vấn đề thời gian.
Công nghệ AI - Công ty ngoài ngành cũng được hưởng lợi

Công nghệ AI - Công ty ngoài ngành cũng được hưởng lợi

Cổ phiếu John Wiley & Sons (NYSE: WLY) đã tăng mạnh 11% vào thứ Ba, nhờ vào động lực doanh thu từ trí tuệ nhân tạo (AI). Khi nhắc đến AI, phần lớn nhà đầu tư thường liên tưởng đến các công ty công nghệ như NVIDIA (NASDAQ: NVDA), Palantir (NASDAQ: PLTR) hay Broadcom (NASDAQ: AVGO). Tuy nhiên, khi AI tiếp tục phát triển, tác động của nó đang vượt xa khỏi lĩnh vực công nghệ, lan rộng tới nhiều ngành công nghiệp khác – bao gồm cả xuất bản.
Doanh số bán lẻ tháng Năm là tâm điểm khi Fed cân nhắc giữa rủi ro lạm phát và nhu cầu tiêu dùng suy yếu
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Doanh số bán lẻ tháng Năm là tâm điểm khi Fed cân nhắc giữa rủi ro lạm phát và nhu cầu tiêu dùng suy yếu

Dữ liệu doanh số bán lẻ tháng Năm được công bố đúng thời điểm Fed nhóm họp, khi các số liệu tiêu dùng yếu kém có thể ảnh hưởng đến kỳ vọng lãi suất. Doanh số bán lẻ nhóm kiểm soát – yếu tố đầu vào quan trọng trong tính toán GDP – được dự báo tăng 0.3% sau khi giảm 0.2% trong tháng Tư. Tác động từ làn sóng mua sắm do lo ngại thuế quan trong tháng Ba đã làm sai lệch xu hướng tiêu dùng; doanh số xe giảm 0.1% trong tháng Tư.
Thụy Sĩ có thể gia tăng áp lực lên đồng CHF nhằm đưa lạm phát trở lại
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Thụy Sĩ có thể gia tăng áp lực lên đồng CHF nhằm đưa lạm phát trở lại

Một trong những nguyên nhân chính khiến giá giảm là do đồng franc mạnh lên – đóng vai trò như tài sản trú ẩn an toàn cho dòng vốn toàn cầu. Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) đã bắt đầu nới lỏng chính sách từ đầu năm 2024, giảm lãi suất tổng cộng 150 điểm cơ bản. Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã cắt giảm tới 210 điểm, khiến chính sách tiền tệ của Thụy Sĩ trở nên tương đối thắt chặt hơn.
BoJ giữ nguyên lãi suất, giảm mua trái phiếu nhằm ngăn chặn biến động thị trường

BoJ giữ nguyên lãi suất, giảm mua trái phiếu nhằm ngăn chặn biến động thị trường

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản giữ nguyên lãi suất ở mức 0.5% và sẽ rút hỗ trợ chậm hơn từ năm tài chính 2026 để tránh gây xáo trộn thị trường. Quyết định được đưa ra giữa lúc bất ổn địa chính trị và thuế quan của Mỹ gây thêm áp lực lên kinh tế và lạm phát. Trong khi đó, lạm phát cơ bản ở Nhật vẫn cao hơn mục tiêu 2%, khiến BoJ phải cân nhắc thận trọng việc tăng lãi suất.
EU đề xuất chấm dứt hoàn toàn nhập khẩu khí đốt Nga trước năm 2028

EU đề xuất chấm dứt hoàn toàn nhập khẩu khí đốt Nga trước năm 2028

Ủy ban Châu Âu sẽ công bố đề xuất cấm toàn bộ nhập khẩu khí đốt và LNG từ Nga trước cuối năm 2027, với lộ trình rõ ràng và cơ chế pháp lý nhằm vượt qua nguy cơ bị phủ quyết bởi một số quốc gia thành viên. Các hợp đồng khí đốt hiện tại sẽ có thời gian chuyển tiếp, trong khi các công ty nhập khẩu có thể viện dẫn điều khoản bất khả kháng để chấm dứt nghĩa vụ pháp lý. Đề xuất đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực giảm phụ thuộc năng lượng vào Nga sau cuộc xung đột tại Ukraine.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ