Hiện vẫn chưa xác định được chi tiết cụ thể trong danh sách yêu cầu của Moscow, cũng như liệu Nga có sẵn sàng tham gia đàm phán hòa bình với Kiev trước khi các điều kiện này được chấp thuận hay không. Theo các nguồn tin, các nhà ngoại giao Nga và Mỹ đã thảo luận về các điều khoản này thông qua các cuộc đối thoại trực tiếp và trực tuyến trong ba tuần qua.

Các nguồn tin mô tả điều khoản từ Điện Kremlin mang tính khái quát và tương đồng với những yêu cầu mà họ đã từng đưa ra trước đây với Ukraine, Hoa Kỳ và NATO.

Những yêu cầu trước đó bao gồm việc Kiev không được gia nhập NATO, cam kết không triển khai quân đội nước ngoài tại Ukraine và sự công nhận quốc tế đối với tuyên bố chủ quyền của Tổng thống Vladimir Putin rằng bán đảo Crimea cùng bốn tỉnh khác thuộc về Nga.

Trong các năm gần đây, Nga cũng đã yêu cầu Hoa Kỳ và NATO giải quyết cái mà họ gọi là "nguyên nhân cơ bản" của cuộc xung đột, đặc biệt là việc NATO mở rộng về phía đông.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hiện đang chờ đợi phản hồi từ Putin về việc liệu nhà lãnh đạo Nga có đồng ý với lệnh ngừng bắn 30 ngày mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã chấp thuận vào thứ Ba như bước khởi đầu hướng tới các cuộc đàm phán hòa bình.

Cam kết của Putin đối với thỏa thuận ngừng bắn tiềm năng vẫn còn chưa chắc chắn, với nhiều chi tiết cần được hoàn thiện.

Một số quan chức, nhà lập pháp và chuyên gia Hoa Kỳ bày tỏ lo ngại rằng Putin, cựu sĩ quan KGB, có thể lợi dụng lệnh ngừng bắn để đẩy mạnh chiến lược chia rẽ giữa Hoa Kỳ, Ukraine và châu Âu, từ đó phá hoại bất kỳ tiến trình đàm phán nào.

Đại sứ quán Nga tại Washington và Nhà Trắng chưa đưa ra phản hồi trước yêu cầu bình luận.

Tại Kiev, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đánh giá cao cuộc họp giữa các quan chức Hoa Kỳ và Ukraine tại Saudi Arabia trong tuần này, mô tả đây là cuộc thảo luận mang tính xây dựng. Ông cũng cho rằng lệnh ngừng bắn 30 ngày tiềm năng với Nga có thể được sử dụng làm nền tảng phát triển một hiệp định hòa bình toàn diện hơn.

Moscow đã đưa ra nhiều yêu cầu tương tự trong hai thập kỷ qua, một số điều khoản đã được đưa vào các cuộc đàm phán chính thức với Hoa Kỳ và châu Âu.

Gần đây nhất, Moscow đã thảo luận về các điều kiện này với chính quyền Biden trong chuỗi các cuộc họp diễn ra vào cuối năm 2021 và đầu năm 2022, thời điểm hàng chục nghìn binh sĩ Nga đã tập trung tại biên giới Ukraine, chờ lệnh tiến quân.

Các yêu cầu này bao gồm những hạn chế đối với hoạt động quân sự của Hoa Kỳ và NATO từ khu vực Đông Âu đến Trung Á.

Mặc dù từ chối một số điều khoản, chính quyền Biden đã nỗ lực ngăn chặn cuộc xâm lược bằng cách tiếp cận đàm phán với Nga về một số điểm, theo các tài liệu chính phủ Hoa Kỳ được Reuters tiếp cận và nhiều cựu quan chức Mỹ xác nhận.

Nỗ lực này đã không thành công và Nga đã tiến hành chiến dịch quân sự vào ngày 24 tháng 2 năm 2022.

Các quan chức Hoa Kỳ và Nga trong những tuần gần đây đã đề cập rằng dự thảo thỏa thuận được thảo luận giữa Washington, Kiev và Moscow tại Istanbul năm 2022 có thể là điểm xuất phát cho các cuộc đàm phán hòa bình. Thỏa thuận này chưa từng được thực thi.

Trong các cuộc đàm phán đó, Nga yêu cầu Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và chấp nhận vị thế phi hạt nhân vĩnh viễn. Nga cũng đòi quyền phủ quyết đối với các hành động của các quốc gia muốn hỗ trợ Ukraine trong trường hợp xảy ra xung đột.

Chính quyền Trump chưa làm rõ cách thức tiếp cận đàm phán với Moscow. Hai bên đang tham gia vào hai tiến trình đối thoại riêng biệt: một về việc tái thiết lập quan hệ Mỹ-Nga và một về thỏa thuận hòa bình Ukraine.

Dường như chính quyền đang có sự chia rẽ nội bộ về phương án tiến hành.

Đặc phái viên Trung Đông của Hoa Kỳ Steve Witkoff, người đang đóng vai trò dẫn dắt trong cuộc đối thoại với Moscow, đã phát biểu trên CNN tháng trước rằng các cuộc đàm phán Istanbul là "những cuộc đàm phán thuyết phục và có thực chất" và cho rằng chúng có thể là "kim chỉ nam để đạt được một thỏa thuận hòa bình".

Tuy nhiên, đặc phái viên hàng đầu của Trump về Ukraine và Nga, Tướng về hưu Keith Kellogg, đã phát biểu trước khán giả Hội đồng Quan hệ Đối ngoại tuần trước rằng ông không xem thỏa thuận Istanbul là điểm khởi đầu.

"Tôi cho rằng chúng ta cần phát triển một khuôn khổ hoàn toàn mới," ông nhấn mạnh.

Theo đánh giá của các chuyên gia, yêu cầu của Nga không chỉ nhằm định hình thỏa thuận cuối cùng với Ukraine, mà còn là nền tảng cho các hiệp định với các đồng minh phương Tây của nước này.

Nga đã đưa ra những yêu cầu tương tự đối với Hoa Kỳ trong suốt hai thập kỷ qua – những điều kiện sẽ hạn chế năng lực của phương Tây trong việc thiết lập hiện diện quân sự mạnh mẽ hơn tại châu Âu và tiềm tàng tạo điều kiện cho Putin mở rộng tầm ảnh hưởng trên lục địa này.

"Không có dấu hiệu nào cho thấy Nga sẵn sàng nhượng bộ bất cứ điều gì," Angela Stent, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Brookings và từng là nhà phân tích tình báo hàng đầu của Hoa Kỳ về khu vực Nga và Á-Âu, nhận định. "Các yêu cầu không hề thay đổi. Tôi cho rằng họ không thực sự quan tâm đến hòa bình hay một lệnh ngừng bắn có ý nghĩa thực chất."

Trong nỗ lực ngăn chặn điều mà các cơ quan tình báo Hoa Kỳ nhận định là cuộc xâm lược sắp diễn ra của Nga, các quan chức cấp cao trong chính quyền Biden đã tiếp cận đối thoại với phía Nga về ba yêu cầu chính từ Điện Kremlin, theo các tài liệu chính phủ Hoa Kỳ mà Reuters đã xem xét.

Những yêu cầu này bao gồm lệnh cấm các cuộc tập trận quân sự của Hoa Kỳ và các lực lượng NATO trên lãnh thổ của các thành viên mới của liên minh, cũng như cấm triển khai tên lửa tầm trung của Hoa Kỳ tại châu Âu hoặc bất kỳ khu vực nào trong tầm bắn đến lãnh thổ Nga, theo các tài liệu.

Phía Nga cũng tìm cách áp đặt lệnh cấm các cuộc tập trận quân sự của Hoa Kỳ hoặc NATO từ Đông Âu đến Kavkaz và Trung Á, theo nội dung các tài liệu.

"Đây chính là những yêu cầu mà Nga đã đưa ra kể từ năm 1945," Kori Schake, cựu quan chức Lầu Năm Góc hiện đang điều hành bộ phận nghiên cứu chính sách đối ngoại và quốc phòng tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, phát biểu. "Với hành động của chính quyền Trump trong những tuần gần đây, người châu Âu không chỉ lo sợ chúng ta đang bỏ rơi họ, mà còn lo ngại rằng chúng ta đã đứng về phía đối phương."