Chi tiêu hộ gia đình của Nhật Bản sụt giảm, giáng đòn vào nền kinh tế đang thu hẹp

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Chi tiêu hộ gia đình của Nhật Bản bất ngờ giảm trong tháng 4 do lạm phát tăng cao đã cản trở chi tiêu tùy ý, đây là một dấu hiệu đáng lo ngại đối với các nhà hoạch định chính sách sau khi nền kinh tế bắt đầu thu hẹp ngay cả trước khi các biện pháp thuế quan của Mỹ phát huy tác dụng hoàn toàn.

Chi tiêu của các hộ gia đình, đã điều chỉnh theo lạm phát, đã giảm 0.1% so với một năm trước đó, Bộ Nội vụ và Truyền thông báo cáo hôm thứ Sáu. Kết quả này so với ước tính trung bình của các nhà kinh tế là tăng 1.5%. Sự sụt giảm này chủ yếu do chi tiêu y tế và các khoản chi tiêu linh tinh, trong khi chi tiêu cho nhà ở tăng 10.9%.

Tầm quan trọng của chi tiêu tiêu dùng như một động lực tăng trưởng ở Nhật Bản đã gia tăng khi chiến dịch thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump giáng một đòn vào sản lượng nhà máy và xuất khẩu. Các khoản thuế bổ sung đối với thép và nhôm có hiệu lực vào tháng 3, với thuế quan đối với ô tô và thuế rộng rãi đối với các sản phẩm khác bắt đầu vào tháng 4. Nhu cầu trong nước có thể sẽ là yếu tố chính trong việc xác định liệu Nhật Bản có thể tránh được một cuộc suy thoái kỹ thuật sau khi nền kinh tế thu hẹp trong quý đầu tiên.
“Chi phí sinh hoạt tăng cao đang đè nặng lên chi tiêu tiêu dùng,” Takeshi Minami, kinh tế trưởng tại Viện Nghiên cứu Norinchukin, cho biết. “Giá các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm tăng quá nhiều khiến các hộ gia đình phải suy nghĩ kỹ trước khi chi tiêu cho những thứ khác.”
Dữ liệu công bố tháng trước cho thấy chỉ số lạm phát chính của quốc gia đã tăng tốc trong tháng 4 lên mức nhanh nhất trong hơn hai năm, giữ mức tăng giá ở hoặc trên mục tiêu 2% của Ngân hàng Nhật Bản (BoJ) trong hơn ba năm.
Một chỉ số về niềm tin tiêu dùng đã tăng trong tháng 5, kết thúc chuỗi 5 tháng sụt giảm liên tiếp, nhưng vẫn ở gần mức thấp nhất trong hai năm.
Thủ tướng Shigeru Ishiba đang theo dõi các tác động kinh tế tiêu cực từ các khoản thuế của Trump trước cuộc bầu cử thượng viện quan trọng có khả năng được tổ chức vào tháng 7. Với tỷ lệ ủng hộ vẫn còn thấp, chính phủ của Ishiba đã cố gắng giảm giá gạo — vốn đang tăng vọt — bằng cách đưa các kho dự trữ khẩn cấp ra thị trường. Ông cũng đang theo đuổi một thỏa thuận thương mại với Mỹ, khi thuế quan tiếp tục ảnh hưởng đến nền kinh tế Nhật Bản.
Các nhà kinh tế được khảo sát bởi Bloomberg dự báo nền kinh tế sẽ tăng trưởng 0.2% trên cơ sở hàng năm trong quý này sau khi nó thu hẹp 0.7% trong giai đoạn tháng 1-3.
Thống đốc BoJ Kazuo Ueda cũng đã cam kết theo dõi chặt chẽ sức mạnh chi tiêu cá nhân đồng thời cho thấy sự tạm dừng trong chiến dịch tăng lãi suất của ngân hàng hiện tại giữa những bất ổn “cực kỳ” cao. BoJ được dự đoán rộng rãi sẽ giữ nguyên chính sách khi họ thiết lập chính sách tiếp theo vào ngày 17 tháng 6.
“Chi tiêu tiêu dùng khó có thể giúp thúc đẩy nền kinh tế khi tác động của thuế quan dự kiến sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu bên ngoài,” Minami của Norinchukin cho biết. “Dữ liệu hôm nay cho thấy BoJ không cần phải vội vàng tăng lãi suất. Không có chu kỳ tốt đẹp nào giữa tiền lương và lạm phát. Tôi kỳ vọng đợt tăng tiếp theo sẽ diễn ra vào khoảng tháng 10.”
Bloomberg